ئەوە مسوڵمانە کە مسوڵمانان لە زمان ودەستی پارێزراو بن، وکۆچکار (موهاجیر) ئەو کەسەیە کە کۆچ بکات (دوور بکەوێتەوە) لەو شتانەى کە خودا نەهی لێکردووە

ئەوە مسوڵمانە کە مسوڵمانان لە زمان ودەستی پارێزراو بن، وکۆچکار (موهاجیر) ئەو کەسەیە کە کۆچ بکات (دوور بکەوێتەوە) لەو شتانەى کە خودا نەهی لێکردووە

لە عبداللەی کوڕی عەمرو -ڕەزای خوایان لێبێت- کە پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- دەفەرموێت: «ئەوە مسوڵمانە کە مسوڵمانان لە زمان ودەستی پارێزراو بن، وکۆچکار (موهاجیر) ئەو کەسەیە کە کۆچ بکات (دوور بکەوێتەوە) لەو شتانەى کە خودا نەهی لێکردووە».

[صەحیحە] [بوخاری و موسلیم هاوڕان لەسەری]

الشرح

پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- باسی ئەوەمان بۆ دەكات كە مسوڵمانی كامڵ لە ئیسلامەتیدا ئەوەیە كە مسوڵمانان (لە زمانى پارێزراون): جوێنیان پێنادات، ونەفرەتیان لێناكات، وغەیبەتیان ناكات، و بەزمانی ئاژاوە وئازار نانێتەوە لەنێوانیان. (ولە دەستی پارێزراون): دەستدرێژی ناكاتە سەریان، وماڵ وسامانایان بە ناهەق نابات، وهتد. وکۆچکار (موهاجیر) ئەو کەسەیە کە کۆچ بکات ودوور بکەوێتەوە لەو شتانەى کە الله حەرامی كردووە -سبحانه وتعالی-.

فوائد الحديث

ئەو كاتە مرۆڤ بە کامڵی ئاینی ئیسلامی جێبەجیکردووە ؛ کە هەرگیز زیان نەدات لە خەڵکی، جا زیانلێدانى هەستپێکراو یان واتایی بێت.

بەتایبەت باسی زمان ودەست كراوە ؛ چونكە زۆر هەڵە دەكەن وزۆر زیان دەگەیەنن، وزۆرینەی شەڕ وخراپەكان بەهۆیانەوە ڕوودەدات.

ئامۆژگاری کردن بە وازهێنان لە تاوان وگوناهەکان، وخۆ پابەندکردن بەوەى خواى گەورە -سبحانه وتعالى- فەرمانی پێکردووە.

باشترین مسوڵمان ئەوەیە کە مافەکانى خواى گەورە جێبەجێ دەکات -سبحانه وتعالى- ومافەکانى مسوڵمانانیش جێبەجێ دەکات.

دەستدرێژی کردن وسنوور تێپەڕاندن لەوەیە بە قسە یان کردەوە بێت.

كۆچی كامڵ وتەواو بریتیە لە دووركەوتنەوە و بەجێهێشتنی ئەو شتانەی خوای گەورە حەرامی كردووە -سبحانه وتعالی- .

التصنيفات

زیادبوون وکەم بوونی ئیمان, ڕەوشتە جوانەکان, ئادابەکانی قسەکردن وبێدەنگ بوون