ای نوجوان، نام الله را [در آغاز غذا] بگو، و با دست راست بخور، و از آنچه نزدیکت هست بخور

ای نوجوان، نام الله را [در آغاز غذا] بگو، و با دست راست بخور، و از آنچه نزدیکت هست بخور

از عمر بن ابی سلمه رضی الله عنه روایت است که گفت: من نوجوانی تحت سرپرستی پیامبر صلی الله علیه وسلم بودم و دستم در ظرف غذا به هر سو می‌رفت، پس رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «يَا غُلَامُ، سَمِّ اللهَ، وَكُلْ بِيَمِينِكَ، وَكُلْ مِمَّا يَلِيكَ». «ای نوجوان، نام الله را [در آغاز غذا] بگو، و با دست راست بخور، و از آنچه نزدیکت هست بخور» پس از آن همواره غذا خوردن من اینگونه بود.

[صحیح] [متفق علیه]

الشرح

عمر بن سَلَمه رضی الله عنهما که فرزند ام سلمه رضی الله عنها، همسر پیامبر صلی الله علیه وسلم بود و زیر تربیت و مسئولیت ایشان قرار داشت نقل می‌کند که در اثنای خوردن غذا دستش در ظرف غذا هر طرف می‌گشت تا غذا را بگیرد [و از جلوی خودش نمی‌خورد] پس پیامبر صلی الله علیه وسلم سه ادب از آداب غذا را به ایشان یاد دادند: نخست: گفتن «بسم الله» در آغاز خوردن. و دوم: خوردن با دست راست. و سوم: خوردن از آن سمت غذا که نزدیک اوست.

فوائد الحديث

از آداب خوردن و نوشیدن، بسم الله گفتن در آغاز آن است.

آموزش آداب به کودکان، به ویژه آنهایی که تحت مسئولیت شخص قرار دارند.

نرمش و مهربانی پیامبر صلی الله علیه وسلم و سعهٔ صدر ایشان در آموزش کودکان و تادیب آنان.

یکی از آداب غذا، خوردن از غذایی است که نزدیک انسان است، مگر آنکه غذاها انواع گوناگونی باشند که در آن صورت می‌تواند از آن بردارد.

توجه و پایبندی صحابه به آنچه پیامبر صلی الله علیه وسلم به آنان یاد می‌داد، و این را می‌توان از این سخن عمر دانست که گفت: پس از آن همواره غذا خوردن من اینگونه بود.

التصنيفات

آداب خورد و نوش