ای نوجوان، نام الله را [در آغاز غذا] بگو و با دست راست بخور و از آنچه نزدیکت هست میل کن

ای نوجوان، نام الله را [در آغاز غذا] بگو و با دست راست بخور و از آنچه نزدیکت هست میل کن

از عمر بن ابی سلمه ـ رضی الله عنه ـ روایت است که گفت: من پسربچه‌ای در دامان پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ بودم و دستم در ظرف غذا به هر سو می‌رفت، پس رسول الله ـ صلی الله علیه وسلم ـ به من فرمود: «يَا غُلَامُ، سَمِّ اللهَ، وَكُلْ بِيَمِينِكَ، وَكُلْ مِمَّا يَلِيكَ»: «ای نوجوان، نام الله را [در آغاز غذا] بگو و با دست راست بخور و از آنچه نزدیکت هست میل کن» پس از آن همواره غذا خوردن من اینگونه بود.

[صحیح است] [متفق علیه]

الشرح

عمر بن ابی سَلَمه ـ رضی الله عنهما ـ که فرزند ام سلمه رضی الله عنها، همسر پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ بود و تحت تربیت و مسئولیت ایشان قرار داشت، خبر می‌دهد که در هنگام غذا خوردن دستش در ظرف غذا می‌چرخید تا غذا را بگیرد [و از جلوی خودش نمی‌خورد] پس پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ سه ادب از آداب خوردن را به ایشان آموخت: نخست: گفتن «بسم الله» در آغاز خوردن. و دوم: خوردن با دست راست. و سوم: خوردن از آن سمت غذا که نزدیک اوست.

فوائد الحديث

از آداب خوردن و نوشیدن، بسم الله گفتن در آغاز آن است.

آموزش دادن آداب به کودکان، به ویژه آنهایی که تحت کفالت و مسئولیت انسان قرار دارند.

نرمش و مهربانی پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ و سعهٔ صدر ایشان در آموزش کودکان و تادیب آنان.

یکی از آداب غذا، خوردن از غذایی است که نزدیک انسان است، مگر آنکه غذاها انواع گوناگونی باشند که در این صورت می‌تواند از آن بردارد.

توجه و پایبندی صحابه به آموزه‌های پیامبر صلی الله علیه وسلم؛ این مساله را می‌توان از این سخن عمر متوجه شد که گفت: پس از آن همواره غذا خوردن من اینگونه بود.

التصنيفات

آداب خوردن و نوشيدن