إعدادات العرض
هیچ آدمی ظرفی بدتر از شکم خود پر نکرده است. فرزند آدم را چند لقمه بس است که ستون بدنش را برپا دارد. و اگر ناچار باشد [بیشتر بخورد]، پس یک‌سوم برای خوراکش، یک‌سوم برای…
هیچ آدمی ظرفی بدتر از شکم خود پر نکرده است. فرزند آدم را چند لقمه بس است که ستون بدنش را برپا دارد. و اگر ناچار باشد [بیشتر بخورد]، پس یک‌سوم برای خوراکش، یک‌سوم برای نوشیدنی‌اش، و یک‌سوم برای نفسش باشد
از مقدام بن معدی کرب رضی‌الله‌عنه روایت است که گفت: شنیدم رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وسلم می‌فرمود: «هیچ آدمی ظرفی بدتر از شکم خود پر نکرده است. فرزند آدم را چند لقمه بس است که ستون بدنش را برپا دارد. و اگر ناچار باشد [بیشتر بخورد]، پس یک‌سوم برای خوراکش، یک‌سوم برای نوشیدنی‌اش، و یک‌سوم برای نفسش باشد.»
الترجمة
العربية বাংলা Bosanski English Español Français Bahasa Indonesia Русский Tagalog Türkçe اردو 中文 हिन्दी ئۇيغۇرچە Hausa Kurdî Português دری অসমীয়া پښتو Tiếng Việt Македонски O‘zbek Kiswahili ភាសាខ្មែរ ਪੰਜਾਬੀ తెలుగు ไทย Azərbaycan Moore አማርኛ Magyar ქართული ಕನ್ನಡ ગુજરાતી Українська Shqip Кыргызча Kinyarwanda Српски тоҷикӣ Wolof Čeština தமிழ் नेपाली മലയാളം kmrالشرح
پیامبر بزرگوار صلی‌الله‌علیه‌وسلم، ما را به یکی از اصول طب راهنمایی می‌کند، و آن پیشگیری است که انسان به‌وسیلهٔ آن سلامت خود را حفظ می‌نماید؛ و آن کم‌خوردن است. بلکه باید به اندازه‌ای بخورد که گرسنگی‌اش را برطرف کرده و او را بر انجام کارهای لازم نیرومند سازد. و به‌راستی بدترین ظرفی که پر می‌شود شکم است، چرا که از پرخوری بیماری‌های مهلکی به وجود می‌آید که شمارش‌ناپذیرند، چه زود و چه دیر، چه درون و چه برون. سپس رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وسلم فرمود: اگر انسان ناگزیر از سیر شدن است، باید خوردن را به اندازه‌ی یک‌سوم قرار دهد، و یک‌سوم دیگر را برای نوشیدن، و یک‌سوم را برای نفس کشیدن بگذارد، تا دچار تنگی و زیان نشود و سستی در انجام آنچه خداوند در امور دین یا دنیایش بر او واجب کرده، به سراغش نیاید.فوائد الحديث
خودداری از افراط در خوردن و آشامیدن، و این اصلی جامع برای همهٔ اصول طب است؛ زیرا پرخوری موجب بیماری‌ها و ناخوشی‌های فراوان می‌گردد.
هدف از خوردن، حفظ سلامتی و نیروست، و با آن‌ها زندگی سالم باقی می‌ماند.
پرکردن شکم از غذا زیان‌های جسمی و دینی دارد. عمر رضی‌الله‌عنه گفت: «بپرهیزید از پرخوری، چرا که آن موجب تباهی بدن و سستی در نماز می‌گردد.»
خوردن از نظر حکم به چند بخش تقسیم می‌شود:
واجب: آن چیزی است که به‌وسیلهٔ آن زندگی حفظ می‌شود و ترک آن به زیان می‌انجامد.
جایز: چیزی است که بیش از مقدار واجب باشد و بیمِ ضررش نرود.
مکروه: چیزی است که بیمِ زیان از آن می‌رود.
حرام: چیزی است که زیان آن معلوم و قطعی است.
مستحب: آن است که انسان به‌وسیلهٔ آن بر عبادت و اطاعت خدا یاری گیرد.
و همهٔ این‌ها در حدیث به سه مرتبه خلاصه شده است:
۱. پر کردن شکم.
۲. مقداری خوراک یا چند لقمه که ستون بدن را برپا دارد.
۳. فرمایش پیامبر: «یک‌سوم برای خوراکش، یک‌سوم برای نوشیدنی‌اش، و یک‌سوم برای نفسش.»
و همهٔ این‌ها در صورتی است که جنس خوراک حلال باشد.
این حدیث، قاعده‌ای از قواعد علم پزشکی است. و چون علم پزشکی بر سه اصل استوار است: حفظ نیرو، پرهیز، و دفع مواد زائد، حدیث بر دو اصل نخستین شامل شده است. چنان‌که خداوند متعال در فرمایش خود می‌گوید:
«و بخورید و بیاشامید، و اسراف نکنید؛ همانا او اسراف‌کنندگان را دوست نمی‌دارد.» (اعراف: ۳۱)
کمال این شریعت در آن است که مصالح انسان را در دین و دنیایش دربر گرفته است.
از علوم شریعت، اصول طب و انواعی از آن است؛ همان‌گونه که دربارهٔ عسل و سیاه‌دانه آمده است.
شامل بودن احکام شریعت بر حکمت، و اینکه آن‌ها بر پایهٔ دفع زیان‌ها و جلب منافع بنا شده‌اند.
التصنيفات
نكوهش هواى نفس و شهوت ها