میراتەكان بدەن بە میراتگرە دیاریكراوەكان، ئەوەی مایەوە بۆ نزیكترین نێرینە دەبێت

میراتەكان بدەن بە میراتگرە دیاریكراوەكان، ئەوەی مایەوە بۆ نزیكترین نێرینە دەبێت

لە ئیبن عەباسەوە -ڕەزاى خوايان لێبێت- کە پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- دەفەرموێت: «میراتەكان بدەن بە میراتگرە دیاریكراوەكان، ئەوەی مایەوە بۆ نزیكترین نێرینە دەبێت».

[صەحیحە] [بوخاری و موسلیم هاوڕان لەسەری]

الشرح

پێغەمبەر -صلى الله عليه وسلم- فەرمان بە سەرپەرشتیارانی دابەشکردنی میرات دەکات کە میراتەكە بەسەر شایستەدارەکاندا دابەش بکەن؛ بە دابەشکردنێکی دادپەروەرانەی شەرعی بەو شێوەیەی خوای گەورە -سبحانه وتعالی- ویستوویەتی، بۆیە میراتگرە دیاریکراوەکان؛ میراتەكانیان پێدەدرێت بەو شێوەیەی لە کتێبی خوادا هاتووە، ئەمیش بریتیە دوو لەسەر سێ و یەک لەسەر سێ و یەک لەسەر شەش و نیوە و چارەك و هەشت یەك، جا ئەو میراتەی لە دوای ئەم دابەشكردنە سەرەكیە دەمێنێتەوە؛ دەدرێت بەو پیاوانەی كە نزیكترین خزمن -عەسەبەن- لە مردووەكەوە، و پێیان دەووترێت خزمی نزیك -عەسەبە-.

فوائد الحديث

فەرموودەکە بنچینەیەكە بۆ دابەشکردنی میرات.

دابەشکردنی میرات سەرەتا لە میراتگرە دیاریكراوەكانەوە دەستپێدەكات.

پاش دابەشكردنی میرات بەسەر میراتگرە سەرەكیەكان -دیاریكراوەكان-؛ ئەوەی دەمێنێتەوە لە میرات دابەش دەكرێت بەسەر پەیوەندیدارەكان -عەسەبەكان- كە پەیوەندی خزمایەتیان هەیە بە مردووەكەوە.

پێشخستنی نزیکترین پاشان نزیکترین، بۆیە خزمێكی پەیوەندیداری دوور -عەسەبەیەکی دوور- وەک مام میرات نابات؛ لەكاتێكدا خزمێكی پەیوەندیداری نزیك بوونی هەبێت وەكو باوک.

هیچ بەشێک بۆ خزمی پەیوەندیدار -عەسەب- نییە ئەگەر میراتەكە هیچ شتێکی لێ نەمێنێتەوە؛ ئەمیش بەهۆی ئەوەی میراتگرە دیاریكراوە سەرەكیەكان هەموو بەشەكانی میراتەکە دەیانگرێتەوە.

التصنيفات

گرۆهەکان (العصبة)