ਮੁਨਾਫ਼ਿਕ਼ ਦੀ ਮਿਸਾਲ ਉਸ ਭੇੜ ਵਾਂਗ ਹੈ ਜੋ ਦੋ ਝੁੰਡਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਭਟਕ ਰਹੀ ਹੋਵੇ — ਕਦੇ ਇੱਕ ਵੱਲ ਦੌੜੇ ਤੇ ਕਦੇ ਦੂਜੀ ਵੱਲ।

ਮੁਨਾਫ਼ਿਕ਼ ਦੀ ਮਿਸਾਲ ਉਸ ਭੇੜ ਵਾਂਗ ਹੈ ਜੋ ਦੋ ਝੁੰਡਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਭਟਕ ਰਹੀ ਹੋਵੇ — ਕਦੇ ਇੱਕ ਵੱਲ ਦੌੜੇ ਤੇ ਕਦੇ ਦੂਜੀ ਵੱਲ।

ਹਜ਼ਰਤ ਇਬਨ ਉਮਰ (ਰਜੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁਮਾ) ਰਿਵਾਇਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਨਬੀ ਅਕਰਮ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: "ਮੁਨਾਫ਼ਿਕ਼ ਦੀ ਮਿਸਾਲ ਉਸ ਭੇੜ ਵਾਂਗ ਹੈ ਜੋ ਦੋ ਝੁੰਡਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਭਟਕ ਰਹੀ ਹੋਵੇ — ਕਦੇ ਇੱਕ ਵੱਲ ਦੌੜੇ ਤੇ ਕਦੇ ਦੂਜੀ ਵੱਲ।"

[صحيح] [رواه مسلم]

الشرح

**ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਮੁਨਾਫ਼ਿਕ਼ ਦੀ ਹਾਲਤ ਵਾਚ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਉਸ ਭੇੜ ਵਾਂਗ ਹੈ ਜੋ ਹੇਰਾਨ-ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਹੋ ਕੇ ਦੋ ਝੁੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਭਟਕਦੀ ਫਿਰਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੀ ਕਿ ਕਿਸ ਝੁੰਡ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਲੱਗੇ।** ਕਦੇ ਇੱਕ ਝੁੰਡ ਵੱਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਦੇ ਦੂਜੇ ਝੁੰਡ ਵੱਲ। ਉਹ ਸੰਦੇਹ ਅਤੇ ਹਿਚਕਚਾਹਟ ਵਿੱਚ ਫਸੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਇਮਾਨ ਅਤੇ ਕਫ਼ਰ ਵਿੱਚ ਝੂਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਨਾ ਤਾਂ ਉਹ ਮੁਮਿਨਾਂ ਨਾਲ ਥਾਂ ਅਤੇ ਦਿਲੋਂ ਹਨ, ਨਾ ਹੀ ਕਫ਼ਾਰ ਨਾਲ ਸਾਫ਼ ਦਿਲੋਂ ਅਤੇ ਸਾਫ਼ ਬਾਹਰੋਂ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਜਹਰੀ ਤਸ਼ਹੀਰ ਮੁਮਿਨਾਂ ਨਾਲ ਹੈ, ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਦਿਲ ਸ਼ੱਕ ਅਤੇ ਪਲਟਨ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਕਦੇ ਉਹ ਇੱਕ ਪੱਖ ਵੱਲ ਢਲਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਦੇ ਦੂਜੇ ਪੱਖ ਵੱਲ।

فوائد الحديث

ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਨੇ ਮਿਸਾਲਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਉਦਾਰਣ ਦਿੱਤੇ ਤਾਂ ਜੋ ਗਹਿਰੀਆਂ ਮਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਆਸਾਨ ਹੋ ਜਾਏ।

ਮੁਨਾਫ਼ਿਕ਼ਾਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਦਾ ਵਿਵਰਣ ਕਿਵੇਂ ਹੈ: ਉਹ ਸਦਾ ਸੰਦੇਹ ਅਤੇ ਪਲਟਨ ਵਿੱਚ ਫਸੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ,

ਮੁਨਾਫ਼ਿਕ਼ਾਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਤੋਂ ਸਚੇਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੱਚਾਈ ਅਤੇ ਇਮਾਨ ਵਿਚ ਪੱਕੇ ਰਹਿਣ ਦੀ ਤਾਇਦ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਚਾਹੇ ਉਹ ਜਹਰੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਬਾਤਿਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ।

التصنيفات

Hypocrisy