Deməyin ki, Allah və filankəs istədiyi oldu , əksinə deyin ki, “Allah istədi sonra isə filankəs istədi oldu”

Deməyin ki, Allah və filankəs istədiyi oldu , əksinə deyin ki, “Allah istədi sonra isə filankəs istədi oldu”

Huzeyfə (Allah ondan razı olsun) Allah Rəsulunun (Allahın salavatı və salamı onun üzərinə olsun) belə buyurduğunu rəvayət edir: Deməyin ki, Allah və filankəs istədiyi oldu , əksinə deyin ki, “Allah istədi sonra isə filankəs istədi oldu”.

[Rəvayət yollarının məcmusuyla səhih olan] [Əbu Davud,Ən-Nəsai Əl-Kubrada və Əhməd rəvayət etdi]

الشرح

Peyğəmbər (Allahın salavatı və salamı onun üzərinə olsun) müsəlmana: “Allah istədiyi oldu və filankəsin istədiyi oldu” söyləməyi qadağan etmişdir. "Və ya Allah və filankəsin istədiyi oldu;" deməyi də qadağan etmişdir. Çünki, Allahın istəyi qətidir, mütləqdir və bu istəkdə başqa kimsə iştirak etmir. Burada “vəv” hərfinin bağlayıcı kimi işlədilməsi, Allahın başqası ilə şərikliyinə və aralarındakı bərabərliyə işarə edir. Ona görə deməlidir: Allah istədiyi oldu, sonra filankəsin istədiyi. “Və” əvəzinə “sonra” deməklə qulun istədiyini Allahın istədiyinə tabe etdirir, çünki ərəb dilində “sonra”ardıcıllıq və sonralıq bildirir.

فوائد الحديث

“Allah istədiyi oldu və sən istədiyin oldu” ifadəsinin içərisində “və” birləşdirmə bağlayıcısı da olmaqla Allaha bərabərlik bildirən bu kimi ifadələrin haramlığı. Çünki bunlar şirk sözlər və ifadələrdir.

"Allah istədiyi oldu, sonra sən istədiyin oldu" ifadəsinin içərisində Allah kəliməsinə "sonra" zaman zərf bağlanmasının artırılması ilə birlikdə buna bənzər ifadələrin icazəli olması, çünki belə cümlə forması təhlükəli yanlış ifadənin qarşısını alır.

Allahın istəyinin və qulun istəyinin isbatı və qulun istəyinin uca Allahın istəyinə tabe olması.

Sözlə olsa belə, Allahın istəməsində məxluqun şərik olmasının qadağan edilməsi.

İzzət və cəlal sahibi olan Allahın istəməsiylə qulun istəməsinin mütləq olaraq bərabər olduğunu və ya qulun müstəqil istəyi olduğuna etiqad edərək söyləmək böyük şirkdir, lakin Allahın istəyindən aşağı olduğuna etiqad etmək kiçik şirkdir.

التصنيفات

Üluhiyyə tövhidi