مَنْ حَلَفَ بِغَيْرِ اللهِ فَقَدْ كَفَرَ أَوْ أَشْرَكَ»: «کسی که به غیر الله سوگند یاد کند کفر یا شرک ورزیده است

مَنْ حَلَفَ بِغَيْرِ اللهِ فَقَدْ كَفَرَ أَوْ أَشْرَكَ»: «کسی که به غیر الله سوگند یاد کند کفر یا شرک ورزیده است

از ابن عمر رضی الله عنهما روایت است که ایشان از مردی شنید که می‌گوید: نه، قسم به کعبه! پس ابن عمر خطاب به او فرمود: به غیر الله سوگند یاد نمی‌شود، زیرا من از رسول الله صلی الله علیه وسلم شنیدم که می‌فرمود: «مَنْ حَلَفَ بِغَيْرِ اللهِ فَقَدْ كَفَرَ أَوْ أَشْرَكَ»: «کسی که به غیر الله سوگند یاد کند کفر یا شرک ورزیده است».

[صحیح است]

الشرح

پیامبر صلی الله علیه وسلم خبر داده است که هرکس به غیر الله و نام‌ها و صفات او سوگند یاد کند، به الله متعال کفر یا شرک ورزیده است؛ زیرا اقتضای سوگند ٔ بزرگداشت و تعظیم کسی یا چیزی است که به او سوگند یاد شده است، حال آنکه چنین عظمت و بزرگداشتی تنها از آن الله است؛ بنابراین جز به الله و اسماء و صفات او سوگند یاد نمی‌شود. و این سوگند از مصادیق شرک اصغر است؛ اما اگر کسی که سوگند یاد می‌کند، کسی را که به نام او سوگند یاد کرده همانند الله یا بیشتر از او بزرگ بدارد، در این صورت سوگند او از مصادیق شرک اکبر است.

فوائد الحديث

بزرگداشت با سوگند، تنها حق الله سبحانه و تعالی است. بنابراین جز به الله و اسماء و صفات او سوگند یاد نمی‌شود.

توجه و اهتمام صحابه به امر به معروف و نهی از منکر، به ویژه اگر آن منکر به شرک یا کفر ارتباط داشته باشد.

التصنيفات

شرک