ਅੱਲ੍ਹਾ ਦੀ ਲਾਨਤ ਹੋਵੇ ਯਹੂਦੀਆਂ ਅਤੇ ਨਸਾਰਿਆਂ ਉੱਤੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੈਗੰਬਰਾਂ ਦੀਆਂ ਕਬਰਾਂ ਨੂੰ ਮਸੀਤਾਂ ਬਣਾ ਲਿਆ।

ਅੱਲ੍ਹਾ ਦੀ ਲਾਨਤ ਹੋਵੇ ਯਹੂਦੀਆਂ ਅਤੇ ਨਸਾਰਿਆਂ ਉੱਤੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੈਗੰਬਰਾਂ ਦੀਆਂ ਕਬਰਾਂ ਨੂੰ ਮਸੀਤਾਂ ਬਣਾ ਲਿਆ।

ਆਇਸ਼ਾ ਅਤੇ ਅਬਦੁੱਲਾਹ ਇਬਨ ਅੱਬਾਸ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁਮਾ ਨੇ ਕਿਹਾ: ਜਦੋਂ ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਦੇ ਉੱਤੇ ਵਫਾਤ ਦਾ ਸਮਾਂ ਆਇਆ, ਉਹ ਆਪਣੀ ਚਾਦਰ (ਖਮੀਸਾ) ਆਪਣੇ ਮੁਖੜੇ 'ਤੇ ਰੱਖਦੇ, ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਉਸ ਨਾਲ ਉਬ ਜਾਂਦੇ ਤਾਂ ਉਹ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਚਿਹਰੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੰਦੇ ਫਿਰ ਉਹ (ਆਖਰੀ ਵੇਲੇ) ਫਰਮਾਉਂਦੇ:« "ਅੱਲ੍ਹਾ ਦੀ ਲਾਨਤ ਹੋਵੇ ਯਹੂਦੀਆਂ ਅਤੇ ਨਸਾਰਿਆਂ ਉੱਤੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੈਗੰਬਰਾਂ ਦੀਆਂ ਕਬਰਾਂ ਨੂੰ ਮਸੀਤਾਂ ਬਣਾ ਲਿਆ।»"ਇਸ ਰਾਹੀਂ ਉਹ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦੇ ਰਹੇ ਸਨ ਕਿ ਉਹ ਉਹੋ ਜਿਹਾ ਕੰਮ ਨਾ ਕਰਨ ਜੋ ਯਹੂਦੀਆਂ ਤੇ ਨਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਕੀਤਾ।

[صحيح] [متفق عليه]

الشرح

ਆਇਸ਼ਾ ਅਤੇ ਇਬਨ ਅੱਬਾਸ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁਮਾਂ ਸਾਨੂੰ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜਦੋਂ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਦੀ ਵਫਾਤ ਦਾ ਸਮਾਂ ਆਇਆ, ਤਾਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਮੁਖੜੇ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਕਪੜਾ ਰੱਖਦੇ। ਜਦੋਂ ਮੌਤ ਦੀਆਂ ਤਕਲੀਫਾਂ ਕਾਰਨ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋਣ ਲੱਗੀ, ਤਾਂ ਉਹ ਉਸ ਕਪੜੇ ਨੂੰ ਚਿਹਰੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੰਦੇ।ਇਸ ਕਠਿਨ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਨਬੀ ﷺ ਨੇਫਰਮਾਇਆ:"ਅੱਲ੍ਹਾ ਦੀ ਲਾਨਤ ਹੋਵੇ ਇਹੂਦੀਆਂ ਅਤੇ ਨਸਾਰੀਆਂ ਉੱਤੇ" – ਉਹਨਾਂ ਉੱਤੇ ਅੱਲ੍ਹਾ ਨੇ ਆਪਣੀ ਰਹਿਮਤੋਂ ਬੇਦਖਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੈਗੰਬਰਾਂ ਦੀਆਂ ਕਬਰਾਂ ਉੱਤੇ ਮਸੀਤਾਂ ਬਣਾ ਲਈਆਂ। ਜੇ ਇਹ ਮਾਮਲਾ ਇੰਨਾ ਗੰਭੀਰ ਨਾ ਹੁੰਦਾ, ਤਾਂ ਨਬੀ ﷺ ਇਸੇ ਸੰਕਟ ਦੀ ਘੜੀ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਨਾ ਕਰਦੇ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਆਪਣੀ ਉੱਮਤ ਨੂੰ ਯਹੂਦੀਆਂ ਅਤੇ ਨਸਾਰੀਆਂ ਦੇ ਇਸ ਅਮਲ ਦੀ ਨਕਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕਿਆ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਕੰਮ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਅੱਲ੍ਹਾ ਨਾਲ ਸ਼ਿਰਕ ਵੱਲ ਲਿਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

فوائد الحديث

ਨਬੀਆਂ ਅਤੇ ਨੇਕ ਬੰਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਕਬਰਾਂ ਨੂੰ ਮਸੀਤਾਂ ਬਣਾਉਣ ਤੋਂ ਮਨਾਹੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਅੱਲ੍ਹਾ ਵਾਸਤੇ ਨਮਾਜ਼ ਅਦਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਕੰਮ ਅਖੀਰਕਾਰ ਸ਼ਿਰਕ ਵੱਲ ਲਿਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਦੀ ਤੌਹੀਦ ਨਾਲ ਗਹਿਰੀ ਵੱਫਾਦਾਰੀ ਅਤੇ ਲਾਗ ਰਿਹੀ, ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਬਰਾਂ ਦੀ ਤਾਜ਼ੀਮ (ਅਤਿ ਅਦਬ) ਤੋਂ ਡਰ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸ਼ਿਰਕ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਇਹ ਜਾਇਜ਼ ਹੈ ਕਿ ਯਹੂਦੀਆਂ ਅਤੇ ਨਸਾਰੀਆਂ ਨੂੰ (ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਾਂਗ ਕਬਰਾਂ ਉੱਤੇ ਇਮਾਰਤਾਂ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਸੀਤਾਂ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਾ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ) ਲਾਨਤ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ।

ਕਬਰਾਂ ਉੱਤੇ ਇਮਾਰਤਾਂ ਬਣਾਉਣਾ ਯਹੂਦੀਆਂ ਅਤੇ ਨਸਾਰੀਆਂ ਦੀ ਰੀਤ ਹੈ, ਅਤੇ ਹਦੀਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨਕਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਮਨਾਹੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਕਬਰਾਂ ਨੂੰ ਮਸੀਤ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੋਲ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲ ਰੁਖ ਕਰਕੇ ਨਮਾਜ਼ ਪੜ੍ਹੀ ਜਾਵੇ, ਚਾਹੇ ਉੱਥੇ ਮਸੀਤ ਨਾ ਵੀ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੋ।

التصنيفات

Oneness of Allah's Worship