مَا زَالَ يُوصِينِي جِبْرِيلُ بِالْجَارِ، حَتَّى ظَنَنْتُ أَنَّهُ سَيُوَرِّثُهُ»: «همواره جبرئيل در مورد همسايه به من سفارش مى‌كرد تا جایی كه گمان بردم همسايه از…

مَا زَالَ يُوصِينِي جِبْرِيلُ بِالْجَارِ، حَتَّى ظَنَنْتُ أَنَّهُ سَيُوَرِّثُهُ»: «همواره جبرئيل در مورد همسايه به من سفارش مى‌كرد تا جایی كه گمان بردم همسايه از همسايه ارث مى‌برد

از ابن عمر ـ رضی الله عنهما ـ روایت است که رسول الله ـ صلی الله علیه وسلم ـ فرمودند: «مَا زَالَ يُوصِينِي جِبْرِيلُ بِالْجَارِ، حَتَّى ظَنَنْتُ أَنَّهُ سَيُوَرِّثُهُ»: «همواره جبرئيل در مورد همسايه به من سفارش مى‌كرد تا جایی كه گمان بردم همسايه از همسايه ارث مى‌برد».

[صحیح است] [متفق علیه]

الشرح

پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ خبر می‌دهد که جبرئیل همواره مسئلهٔ توجه به همسایه را برای ایشان تکرار می‌کرد و ایشان را به این کار امر می‌کرد و دربارهٔ حفظ حق او، آزار نرساندن به او، نیکی کردن به او و صبر و بردباری بر اذیت و آزارش توصیه می‌کرد، تا جایی که رسول خدا ـ صلی الله علیه وسلم ـ از این همه بزرگداشت حق همسایه و تکرار آن توسط جبرئیل گمان می‌برد که وحی نازل خواهد شد و بخشی از مال به جا ماندهٔ همسایه را پس از مرگش سهم همسایه قرار می‌دهد. همسایه کسی است که خانه‌اش نزدیک خانهٔ شخص است، مسلمان باشد یا کافر، خویشاوند باشد یا غیر خویشاوند.

فوائد الحديث

بزرگی حق همسایه و وجوب مراعات آن.

اقتضای تأكيد حق همسايه با توصيه به آن، گرامى داشتن او، مهربان بودن با او، نيكى كردن به او، دور كردن ضرر و زيان از او، عيادتش در هنگام بيماری، تبريک گفتن در هنگام شادی و تعزيه در هنگام مصيبت وارده بر همسايه مى‌باشد.

هرچه درِ خانهٔ همسایه نزدیک‌تر باشد، حق او تاکید بیشتری دارد.

کمال شریعت در آموزه‌هایی که برای صلاح جامعه آورده است، از جمله نیکی در حق همسایه‌ها و دور کردن آزار و اذیت از آنان.

التصنيفات

صلح و احكام همجوارى