((گه‌هاندنا په‌یوه‌ندییێن مرۆڤاینییێ ب به‌رامبه‌رییێ نینه‌ (ئانكو تو هنگی بچی ده‌مێ ئه‌و دهێت و ئێك ب ئێك بیت)، به‌لكی ئه‌و كه‌سێ په‌یوه‌ندییێن مرۆڤاینییێ…

((گه‌هاندنا په‌یوه‌ندییێن مرۆڤاینییێ ب به‌رامبه‌رییێ نینه‌ (ئانكو تو هنگی بچی ده‌مێ ئه‌و دهێت و ئێك ب ئێك بیت)، به‌لكی ئه‌و كه‌سێ په‌یوه‌ندییێن مرۆڤاینییێ دگه‌هینیت ئه‌وه‌ یێ ئه‌گه‌ر كه‌سه‌كی سه‌را وی نه‌دا و ئه‌ڤ په‌یوه‌ندییه‌ بڕی؛ ئه‌و سه‌را وی بده‌ت و نه‌بڕیت))

ژ عه‌بدولڵاهێ كوڕێ عه‌مری (خودێ ژ هه‌ردووکان ڕازی بیت) ژ پێغه‌مبه‌ری (صه‌لات و سه‌لامێن خودێ ل سه‌ر بن) گۆت: ((گه‌هاندنا په‌یوه‌ندییێن مرۆڤاینییێ ب به‌رامبه‌رییێ نینه‌ (ئانكو تو هنگی بچی ده‌مێ ئه‌و دهێت و ئێك ب ئێك بیت)، به‌لكی ئه‌و كه‌سێ په‌یوه‌ندییێن مرۆڤاینییێ دگه‌هینیت ئه‌وه‌ یێ ئه‌گه‌ر كه‌سه‌كی سه‌را وی نه‌دا و ئه‌ڤ په‌یوه‌ندییه‌ بڕی؛ ئه‌و سه‌را وی بده‌ت و نه‌بڕیت)).

[صحيح] [رواه البخاري]

الشرح

پێغه‌مبه‌ر (صه‌لات و سه‌لامێن خودێ ل سه‌ر بن) به‌حس ل وێ چه‌ندێ دكه‌ت كو مرۆڤێ ته‌مام د گه‌هاندنا په‌یوه‌ندییێن مرۆڤاینییێدا و باشی و چاكیكرنا د گه‌ل مرۆڤێن خۆ یێن نێزیكدا، ئه‌و كه‌س نینه‌ یێ باشییێ ب باشییێ به‌رسڤ دده‌ت (ئانكو هنگی باشییێ بكه‌ت ده‌مێ كه‌سێ به‌رامبه‌ر ژی باشی د گه‌ل كر). به‌لكی ئه‌و كه‌سێ ب دروستی په‌یوه‌ندییێن مرۆڤاینییێ دگه‌هینیت؛ ئه‌و كه‌سه‌ یێ ئه‌گه‌ر مرۆڤێن وی په‌یوه‌ندییێن خۆ د گه‌ل وان بڕین؛ ئه‌و هه‌ر سه‌ره‌دانا وان بكه‌ت و په‌یوه‌ندییێن خۆ د گه‌ل وان نه‌بڕیت، و ئه‌گه‌ر مرۆڤێن وی خرابی د گه‌ل وی كر؛ ئه‌و ڤێ خرابییا وان ب باشییێ به‌رسڤ بده‌ت.

فوائد الحديث

گه‌هاندنا په‌یوه‌ندییێن مرۆڤاینییێ یێن كو شه‌ریعه‌تی دانپێدان پێ كری و ئاماژه‌ پێ دای، ئه‌ڤه‌یه‌ تو سه‌ره‌دانا وی مرۆڤێ خۆ بكه‌ی یێ په‌یوه‌ندییێن خۆ د گه‌ل ته‌ بڕین، تو ل وی كه‌سی ببووری یێ زۆڕداری ل ته‌ كری، تو تشتی بده‌یه‌ وی كه‌سی یێ تو ژ تشتی بێبار كری، ئاها ئه‌ڤه‌یه‌ گه‌هاندنا په‌یوه‌ندییێن مرۆڤاینییێ؛ نه‌كو به‌رسڤدانا باشییێ بیت ب باشییێ و یه‌كسانی بیت د باشیكرنێدا.

گه‌هاندنا په‌یوه‌ندییێن مرۆڤاینییێ دێ ب گه‌هاندنا وێ باشییێ بیت یا د شیانێن مرۆڤیدا هه‌ی ژ پێدانا مال و سامانی و دوعاكرنێ و فه‌رمانكرنا ب باشییێ و پاشڤه‌برنا ژ خرابییێ و تشتێن وه‌كی وان، هه‌روه‌سا دێ ب پاشڤه‌برنا وێ خرابییێ بیت ل سه‌ر وی یا د شیانێن مرۆڤیدا هه‌ی و مرۆڤی پێچێدبیت.