ਅੱਲਾਹ ਜ਼ਾਲਮ ਨੂੰ ਮੌਕਾ ਦਿੰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ (ਉਸਨੂੰ ਢੀਲਾ ਛੱਡਦਾ ਹੈ), ਪਰ ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਪਕੜਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਫਿਰ ਉਸਨੂੰ ਛੱਡਦਾ ਨਹੀਂ।

ਅੱਲਾਹ ਜ਼ਾਲਮ ਨੂੰ ਮੌਕਾ ਦਿੰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ (ਉਸਨੂੰ ਢੀਲਾ ਛੱਡਦਾ ਹੈ), ਪਰ ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਪਕੜਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਫਿਰ ਉਸਨੂੰ ਛੱਡਦਾ ਨਹੀਂ।

ਹਜ਼ਰਤ ਅਬੂ ਮੂਸਾ (ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ) ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: "ਅੱਲਾਹ ਜ਼ਾਲਮ ਨੂੰ ਮੌਕਾ ਦਿੰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ (ਉਸਨੂੰ ਢੀਲਾ ਛੱਡਦਾ ਹੈ), ਪਰ ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਪਕੜਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਫਿਰ ਉਸਨੂੰ ਛੱਡਦਾ ਨਹੀਂ।"ਫਿਰ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਇਹ ਆਯਤ ਤਿਲਾਵਤ ਕੀਤੀ:"ਵ ਕਜ਼ਾਲਿਕ ਅਖਜ਼ੁ ਰੱਬਬਿਕ ਇਜ਼ਾ ਅਖਜ਼ਲ-ਕੁਰਾ ਵਹੀਆ ਜ਼ਾਲਿਮਾ। ਇੱਨ੍ਹਾ ਅਖਜ਼ਹੁ ਅਲੀਮੁਂ ਸ਼ਦੀਦ।" (ਹੂਦ: 102) "ਤੇ ਤੇਰੇ ਰੱਬ ਦੀ ਪਕੜ ਐਵੇਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਬਸਤੀਆਂ ਨੂੰ ਪਕੜਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਉਹ ਜ਼ੁਲਮ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਬੇਸ਼ਕ ਉਸ ਦੀ ਪਕੜ ਦਰਦਨਾਕ ਅਤੇ ਸਖ਼ਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।"

[صحيح] [متفق عليه]

الشرح

ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਕੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ੁਲਮ, ਗੁਨਾਹ, ਸ਼ਿਰਕ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਹੱਕਾਂ ‘ਤੇ ਜ਼ੁਲਮ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਹੱਦ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਾ ਕਰੀਏ। ਕਿਉਂਕਿ ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਜ਼ਾਲਮ ਨੂੰ ਮੌਕਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਢੀਲਾ ਛੱਡਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਦੀ ਉਮਰ ਅਤੇ ਦੌਲਤ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਸਜ਼ਾ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਜੇ ਉਹ ਤੋਬਾ ਨਾ ਕਰੇ ਤਾਂ ਅੱਲਾਹ ਉਸਨੂੰ ਪਕੜ ਲੈਂਦਾ ਹੈ, ਨਾ ਛੱਡਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਬਰਬਾਦ ਕਰਦਾ ਹੈ ਉਸਦੀ ਬੇਇੰਤਹਾ ਜ਼ੁਲਮਗਾਰੀ ਕਾਰਨ। ਫਿਰ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਪੜ੍ਹਿਆ: "ਅਤੇ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤੇਰੇ ਰੱਬ ਦੀ ਪਕੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਕਸਬਿਆਂ ਨੂੰ ਪਕੜਦਾ ਹੈ ਜੋ ਜ਼ਾਲਮ ਹਨ। ਬੇਸ਼ਕ ਉਸ ਦੀ ਪਕੜ ਦਰਦਨਾਕ ਤੇ ਸਖ਼ਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।" (ਹੂਦ: 102)

فوائد الحديث

ਅਕਲਮੰਦ ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਤੁਰੰਤ ਤੌਬਾ ਕਰ ਲਵੇ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਉਹ ਜ਼ੁਲਮ 'ਤੇ ਮਸਰੂਫ਼ ਹੈ ਤਾਂ ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਮਕਰ ਤੋਂ ਬਚਦਾ ਨਾ ਰਹੇ।

ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਜ਼ਾਲਮਾਂ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਫਿਰ ਵੀ ਮੌਕਾ ਮਿਲੇ ਤੌਬਾ ਕਰਨ ਦਾ; ਪਰ ਜੇ ਉਹ ਤੌਬਾ ਨਾ ਕਰਨ ਤਾਂ ਇਹ ਦੇਰੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਫਸਾਦ ਅਤੇ ਸਜ਼ਾ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ।

ਜ਼ੁਲਮ ਅਸੀਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕੌਮਾਂ ਉੱਤੇ ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ।

ਜੇ ਅੱਲਾਹ ਕਿਸੇ ਕਸਬੇ ਨੂੰ ਬਰਬਾਦ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਕਸਬੇ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਨਿਕੇ ਲੋਕ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕ਼ਯਾਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਉਹੀ ਸਲਾਹਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਜਿਸ 'ਤੇ ਉਹ ਮਰਦੇ ਸਮੇਂ ਸਨ, ਅਤੇ ਜੇ ਸਜ਼ਾ ਉਹਨਾਂ ਉੱਤੇ ਵੀ ਆਏ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਦਾ।

التصنيفات

The Creed, Oneness of Allah's Names and Attributes, Blameworthy Morals