ਜਹੰਨਮ ਨੂੰ ਕਾਮਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਘੇਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਜੰਨਤ ਨੂੰ ਨਾਪਸੰਦ ਚੀਜ਼ਾਂ (ਮੁਸੀਬਤਾਂ) ਨਾਲ ਘੇਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਜਹੰਨਮ ਨੂੰ ਕਾਮਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਘੇਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਜੰਨਤ ਨੂੰ ਨਾਪਸੰਦ ਚੀਜ਼ਾਂ (ਮੁਸੀਬਤਾਂ) ਨਾਲ ਘੇਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਅਬੁ-ਹੁਰੈਰਾ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: "ਜਹੰਨਮ ਨੂੰ ਕਾਮਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਘੇਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਜੰਨਤ ਨੂੰ ਨਾਪਸੰਦ ਚੀਜ਼ਾਂ (ਮੁਸੀਬਤਾਂ) ਨਾਲ ਘੇਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।"

[صحيح] [رواه البخاري]

الشرح

ਨਬੀ ﷺ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜਹੰਨਮ ਉਹਨਾਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨਾਲ ਘਿਰੀ ਹੋਈ ਹੈ ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਮਨ ਨੂੰ ਭਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਹਰਾਮ ਕੰਮ ਕਰਨੇ, ਫਰਜ਼ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਜਾਂ ਸੁਸਤੀ ਕਰਨੀ ਆਦਿ। ਇਸ ਲਈ ਜਿਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮਨ ਨੂੰ ਇੱਛਾਵਾਂ/ਕਾਮਨਾਵਾਂ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਲਗਾ ਲਿਆ, ਉਹ ਜਹੰਨਮ ਦਾ ਹੱਕਦਾਰ ਬਣ ਗਿਆ। ਜੰਨਤ ਉਹਨਾਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨਾਲ ਘਿਰੀ ਹੋਈ ਹੈ ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਮਨ ਨੂੰ ਨਾਪਸੰਦ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪਬੰਦੀ ਨਾਲ ਫਰਜ਼ਾਂ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਨਾ, ਹਰਾਮ ਕੰਮਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣਾ, ਅਤੇ ਇਸ ਰਾਹ 'ਤੇ ਚੱਲਣ 'ਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮੁਸਬੀਤਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਆਦਿ। ਜਦੋਂ ਮਨੁੱਖ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੰਮਾਂ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਮਨ ਨਾਲ ਲੜਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਜੰਨਤ ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋਣ ਦਾ ਹੱਕਦਾਰ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

فوائد الحديث

ਇਛਾਵਾਂ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਲੱਗਣ ਦਾ ਇੱਕ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ੈਤਾਨ ਬੁਰਾਈਆਂ ਅਤੇ ਮਾੜੇ ਕੰਮਾਂ ਨੂੰ ਸੁਹਣਾ ਬਣਾਕੇ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਉਹ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਮਨ ਨੂੰ ਚੰਗੇ ਲੱਗਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਹਰਾਮ ਕੰਮਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਜਹੰਨਮ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਨਾਪਸੰਦ ਚੀਜ਼ਾਂ 'ਤੇ ਸਬਰ ਕਰਨ ਦੀ ਨਸੀਹਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਜੰਨਤ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਹੈ।

ਆਪਣੇ ਮਾੜੇ ਮਨ ਨਾਲ ਲੜਨ, ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਇਬਾਦਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਚੰਗੇ ਕਰਮ ਕਰਨ ਵੇਲੇ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀਆਂ ਤੇ ਮੁਸੀਬਤਾਂ 'ਤੇ ਸਬਰ ਕਰਨ ਦੀ ਫਜ਼ੀਲਤ (ਮਹੱਤਤਾ)।

التصنيفات

Descriptions of Paradise and Hell