मेरो नाम जमाम बिन साल्बा हो र म साद बिन बकर जनजाति मध्ये हुँ ।

मेरो नाम जमाम बिन साल्बा हो र म साद बिन बकर जनजाति मध्ये हुँ ।

अनस बिन मालिक (रजियल्लाहु अन्हु) ले वर्णन गरेका छन्, हामी नबी (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) सँग मस्जिदमा बसिरहेका थियौं, एकजना व्यक्ति ऊँटमा सवार भएर मस्जिदमा प्रवेश गर्यो र उसले आफ्नो ऊँटलाई मस्जिदमा बसायो र बाँधेर सोध्यो: तिमीहरु मध्ये मुहम्मद (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) को हुनुहुन्छ ? उहाँ आफ्ना साथीहरूसंग बसिरहनु भएको थियो । हामीले भन्यौं: यो अडेस लगाउनु भएको गोरो मान्छे उहाँ नै हुनुहुन्छ । उसले उहाँलाई सम्बोधन गर्यो : हे अब्दुल मुत्तालिबको छोरा ! नबी (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) ले उसलाई भन्नुभयो : " हजुर, प्रश्न गर्नुहोस् म जवाफ दिनेछु ।" उसले रसूललाई भन्यो म तपाईंलाई केही प्रश्नहरू सोध्न जाँदैछु र म मेरो प्रश्नमा कडा हुन सक्ने छु। त्यसैले आफ्नो हृदयमा मप्रति केही नराख्नु होला । उहाँले भन्नुभयो: "केही छैन, तिमीलाई जे मन लाग्छ सोध !" उसले सोध्यो: म तपाईंलाई तपाईंको पालनकर्ता र तपाईं भन्दा पहिले मानिसहरूको पालनकर्ताको वास्ता दिएर सोध्दछु: के अल्लाहले तपाईलाई सम्पूर्ण मानव जातिको लागि पठाउनुभएको हो ? उहाँले भन्नुभयो: "हो अल्लाह साक्षी हुनुहुन्छ ।" त्यसपछि उसले सोध्यो: म अल्लाहको कसम खान्छु, के अल्लाहले तपाईंलाई दिन र रातमा पाँच पटक नमाज पढ्न आदेश दिनुभएको हो? उहाँले भन्नुभयो: "हो, अल्लाह साक्षी हुनुहुन्छ ।" त्यसपछि उसले भन्यो: म अल्लाहको कसम खान्छु, के अल्लाहले रमजानमा उपवास बस्न आदेश दिनुभएको हो? उहाँले भन्नुभयो: "हो, अल्लाह साक्षी हुनुहुन्छ ।" तब उसले भन्यो: म कसम दिन्छु, के अल्लाह तआलाले तपाईंलाई हाम्रा धनीहरूबाट दान लिने र हाम्रा गरिबहरूमा माझ बाँड्न आदेश दिनुभएको हो ? उहाँले भन्नुभयो: "हो, अल्लाह साक्षी हुनुहुन्छ।" तब उसले भन्यो: अब म तपाईंले ल्याउनुभएको धर्ममा विश्वास गर्छु । मैले इस्लाम ल्याए र म मेरो पछि रहेको समाजको प्रतिनिधि गरेको छु । मेरो नाम जमाम बिन साल्बा हो र म साद बिन बकर जनजाति मध्ये हुँ ।

[सही] [बुखारीले वर्णन गरेका छन्]

الشرح

अनस बिन मालिक (रजियल्लाहु अन्हु) ले वर्णन गरेका छन्, हामी नबी (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) सँग मस्जिदमा बसिरहदा एकजना व्यक्ति ऊँटमा सवार भएर मस्जिदमा प्रवेश गर्यो र उसले आफ्नो ऊँटलाई मस्जिदमा बसायो र बाँध्यो, त्यसपछि उसले सहाबाहरूलाई सोध्यो, तपाईंहरूमध्ये मुहम्मद को हुन्? त्यसबेला अल्लाहका पैगम्बर (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) मानिसहरूको बीचमा ढल्केर बसिरहनुभएको थियो । त्यसैले हामीले भन्यौं : अडेस लगाएर बसिरहनु भएको यो सेतो मानिस उहाँ नै हुनुहुन्छ । त्यो व्यक्तिले उहाँलाई सम्बोधन गर्दै भन्यो: हे अब्दुल मुत्तलिबका छोरा ! नबी (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) ले त्यस व्यक्तिलाई भन्नुभयो: म तपाईंको कुरा सुन्दै छु। सोध्नुहोस्, म तपाईंको प्रश्नको जवाफ दिनेछु। उसले रसूललाई भन्यो : म तपाईंलाई केही प्रश्नहरू सोध्न जाँदैछु र म मेरो प्रश्नमा कडा हुन सक्नेछु। त्यसैले मनमा म सँग केहि नराख्नु होला। अर्थात्, मसँग नरिसाउनु होला । उहाँले भन्नुभयो : तिमीलाई जे मन लाग्छ सोधे हुन्छ । उसले भन्यो: म तपाईंलाई तपाईंको पालनकर्ता र तपाईं भन्दा पहिलेका मानिसहरूको पालनकर्ताको वास्ता दिएर सोध्छु: के अल्लाहले तपाईलाई सम्पूर्ण मानव जातिको लागि पठाउनुभएको हो ? उहाँले भन्नुभयो: हो, अल्लाह साक्षी हुनुहुन्छ । आफ्नो भनाइको सत्यता स्थापित गर्न । उसले सोध्यो: म तिमीलाई अल्लाहको शपथ दिएर सोध्दैछु, के अल्लाहले तपाईंलाई दिन र रातमा पाँच फर्ज नमाज पढ्न आदेश दिनुभएको छ ? उहाँले भन्नुभयो: हो, अल्लाह साक्षी हुनुहुन्छ । उसले भन्यो: म तिमीलाई अल्लाहको शपथ दिएर सोध्दैछु, के अल्लाहले वर्षको यो महिनामा अर्थात् रमजानको महिनामा उपवास बस्न आदेश दिनुभएको छ? उहाँले जवाफ दिनु भयो: हो, अल्लाह साक्षी हुनुहुन्छ । फेरि उसले सोध्यो: म तिमीलाई अल्लाहको शपथ दिएर सोध्दैछु, के अल्लाहले तपाईलाई हाम्रा धनी मानिसहरूबाट दान अर्थात् जकात लिएर हाम्रा गरिबहरूलाई बाँड्न आदेश दिनुभएको छ। नबी (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) ले जवाफ दिनु भयो: हो, अल्लाह साक्षी हुनुहुन्छ । तब जमाम बिन साल्बाले इस्लाम स्वीकार गरे र आफ्नो समुदायलाई इस्लामतर्फ आह्वान गर्छु भनेर नबी (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) संग वाचा पनि गरे अनि मेरो नाम जमाम बिन साल्बा हो र म साद बिन बकरको जनजाति हुँ भनेर परिचय पनि खुलाए ।

فوائد الحديث

यो हदीसले पैगम्बर (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) को नम्रता देखाउँदछ, किनभने आगन्तुकले उहाँ र उहाँका साथीहरू बीच फरक गर्न सकेनन् ।

यसमा रसूल (अल्लाह सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) को असल आचरण, प्रश्नकर्तालाई जवाफ दिनमा उहाँको नम्रता र राम्रो तरिकाले जवाफ दिइयो भने मान्छेले इस्सलाम स्वीकार गर्छ भन्ने सन्देश छ ।

कुनै व्यक्तिको पहिचानको लागि गोरो, रातो, अग्लो र होचो आदि विशेषताहरूले वर्णन गर्न सकिन्छ, तर दोषको उद्देश्यले नहोस् र त्यो व्यक्तिलाई नराम्रो नलागोस् ।

आवश्यक भएमा काफिरलाई मस्जिदमा प्रवेश गर्न अनुमति छ ।

यस हदीसमा हजको उल्लेख गरिएको छैन, शायद त्यो समयसम्म हज अनिवार्य थिएन होला ।

साहबाहरू इस्लाम तर्फ बोलाउन सधैं तयार रहन्थे, किनभने इस्लाम ल्याएपछि त्यो व्यक्तिले आफ्नो समुदायलाई निम्तो दिने चिन्ता गर्न थाल्यो ।

التصنيفات

अल्लाहमाथि ईमान, हाम्रा नबी मुहम्मद (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम), इस्लाम, अल्लाहतर्फ आह्वान, सलाहको अनिवार्यता र यसलाई छोड्ने व्यक्तिको हुकुम, जकातको अनिवार्यता र यसलाई नतिर्नेहरूको हुकुम, Obligation of Fasting and Ruling of Its Abandoning