ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਗਾਇਤ (ਯਾਨੀ ਪੇਸ਼ਾਬ ਜਾਂ ਮਲ ਤਿਆਗਣ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ) ਤੇ ਜਾਓ ਤਾਂ ਕ਼ਬਲਾ ਸਾਹਮਣੇ ਨਾ ਕਰੋ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਉਸ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਹੋਵੋ, ਸਗੋਂ…

ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਗਾਇਤ (ਯਾਨੀ ਪੇਸ਼ਾਬ ਜਾਂ ਮਲ ਤਿਆਗਣ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ) ਤੇ ਜਾਓ ਤਾਂ ਕ਼ਬਲਾ ਸਾਹਮਣੇ ਨਾ ਕਰੋ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਉਸ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਹੋਵੋ, ਸਗੋਂ ਪੂਰਬ ਜਾਂ ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਮੂੰਹ ਕਰੋ।

ਅਬੂ ਐਯੂਬ ਅਨਸਾਰੀ ਰਜ਼ਿਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਤੋਂ ਰਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਨਬੀﷺ ਨੇ ਕਿਹਾ: «ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਗਾਇਤ (ਯਾਨੀ ਪੇਸ਼ਾਬ ਜਾਂ ਮਲ ਤਿਆਗਣ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ) ਤੇ ਜਾਓ ਤਾਂ ਕ਼ਬਲਾ ਸਾਹਮਣੇ ਨਾ ਕਰੋ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਉਸ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਹੋਵੋ, ਸਗੋਂ ਪੂਰਬ ਜਾਂ ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਮੂੰਹ ਕਰੋ।»ਅਬੂ ਐਯੂਬ ਨੇ ਕਿਹਾ: "ਅਸੀਂ ਸ਼ਾਮ (ਸਿਰੀਆ) ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚੇ, ਉਥੇ ਅਸੀਂ ਕ਼ਬਲੇ ਵੱਲ ਬਣੇ ਹੋਏ ਟਾਇਲਟ ਦੇਖੇ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਮੂੰਹ ਘੁਮਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਤੋਂ ਮਾਫ਼ੀ ਮੰਗੀ।"

[صحيح] [متفق عليه]

الشرح

ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਮਨਾਹ ਕੀਤਾ ਕਿ ਜਿਹੜਾ ਵਿਅਕਤੀ ਪੇਸ਼ਾਬ ਜਾਂ ਮਲ ਤਿਆਗਣ ਲਈ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਹ ਕਬਲੇ (ਕਾਬਾ ਵੱਲ) ਸਿੱਧਾ ਨਾ ਮੁੜੇ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਪਿੱਛੇ ਮੁੜ ਕੇ ਕਬਲੇ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪਿੱਠ ਵਜੋਂ ਬਣਾ ਲਏ; ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ ਉਹ ਪੂਰਬ ਜਾਂ ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਮੂੰਹ ਮੋੜੇ, ਜਿਵੇਂ ਮਦੀਨਾ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਕਬਲਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਫਿਰ ਅਬੂ ਐਯੂਬ ਰਜ਼ਿਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਜਦੋਂ ਉਹ ਸ਼ਾਮ ਪਹੁੰਚੇ ਤਾਂ ਉੱਥੇ ਮਲ-ਤਿਆਗਣ ਵਾਲੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ਕਾਬਾ ਵੱਲ ਬਣੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ, ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਕਬਲੇ ਤੋਂ ਮੋੜ ਲੈਂਦੇ ਸਨ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਵੀ ਅੱਲਾਹ ਤੋਂ ਮਾਫ਼ੀ ਮੰਗਦੇ ਸਨ।

فوائد الحديث

ਇਸ ਦਾ ਹਿਕਮਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕਾਬਾ ਮੁਸ਼ਰਿਫਾ ਦੀ ਬੜੀ ਇਜ਼ਜ਼ਤ ਅਤੇ ਆਦਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ।

ਮਲ-ਤਿਆਗਣ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਤੋਂ ਨਿਕਲਣ ਮਗਰੋਂ ਅੱਲਾਹ ਤੋਂ ਮਾਫ਼ੀ ਮੰਗਣਾ (ਇਸਤਿਗਫਾਰ) ਕਰਨ ਦੀ ਸੂਨਤ ਹੈ।

ਨਬੀ ﷺ ਦੀ ਸੁੰਦਰ ਤਾਲੀਮ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਉਹ ਮਨਾਹ ਕੀਤੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਹ ਇੱਕ ਵਾਰ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕੀ ਮਨਜ਼ੂਰ ਹੈ।

التصنيفات

Removing Impurities, Toilet Manners