ਬੇਸ਼ਕ ਕੁਝ ਆਦਮੀ ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਮਾਲ ਵਿੱਚ ਨਾ-ਹੱਕ ਦਖ਼ਲ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਕਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਅੱਗ (ਨਾਰ) ਹੋਏਗੀ।

ਬੇਸ਼ਕ ਕੁਝ ਆਦਮੀ ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਮਾਲ ਵਿੱਚ ਨਾ-ਹੱਕ ਦਖ਼ਲ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਕਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਅੱਗ (ਨਾਰ) ਹੋਏਗੀ।

ਹਜ਼ਰਤ ਖੌਲਾ ਅਨਸਾਰੀਯਾ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅੰਹਾ ਕਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ: ਮੈਂ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੂੰ ਇਹ ਫਰਮਾਉਂਦੇ ਸੁਣਿਆ: "ਬੇਸ਼ਕ ਕੁਝ ਆਦਮੀ ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਮਾਲ ਵਿੱਚ ਨਾ-ਹੱਕ ਦਖ਼ਲ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਕਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਅੱਗ (ਨਾਰ) ਹੋਏਗੀ।"

[صحيح] [رواه البخاري]

الشرح

**ਪੰਜਾਬੀ ਅਨੁਵਾਦ:** ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਕੁਝ ਐਸੇ ਲੋਕਾਂ ਬਾਰੇ ਸੁਚਨਾ ਦਿੱਤੀ ਜੋ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੇ ਮਾਲ ਵਿੱਚ ਨਾ-ਹੱਕ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਤਸਰਰੁਫ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ ਮਾਲ ਬੇਜਾ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਇਕ ਆਮ ਮਾਨਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ — ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮਾਲ ਨੂੰ ਨਾਜਾਇਜ਼ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨਾ, ਕਮਾਉਣਾ ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਸ ਨੂੰ ਗਲਤ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਖਰਚ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਯਤੀਮਾਂ ਦੇ ਮਾਲ ਖਾਣਾ, ਵਕ਼ਫ਼ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਖਾਣਾ, ਅਮਾਨਤਾਂ ਦਾ ਇਨਕਾਰ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਆਮ ਜਮਾਤੀ ਮਾਲ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਹੱਕ ਦੇ ਲੈਣਾ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਫਿਰ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਇਤਤਿਲਾ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਬਦਲਾ ਕਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਅੱਗ (ਨਾਰ) ਹੋਵੇਗਾ।

فوائد الحديث

ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਜੋ ਮਾਲ ਹੈ, ਉਹ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਅੱਲਾਹ ਦਾ ਮਾਲ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ 'ਤੇ ਨਾਇਬ (ਵਕੀਲ) ਬਣਾਇਆ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਇਸ ਨੂੰ ਜਾਇਜ਼ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਖਰਚ ਕਰਨ ਅਤੇ ਨਾ-ਹੱਕ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਇਸ 'ਚ ਤਸਰਰੁਫ਼ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਚਣ। ਇਹ ਹਕਮ ਸਿਰਫ਼ ਹਾਕਮਾਂ (ਹਕੂਮਤ ਵਾਲਿਆਂ) ਲਈ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਹਰ ਇਨਸਾਨ ਲਈ ਆਮ ਹੈ।

ਸ਼ਰੀਅਤ ਨੇ ਆਮ ਮਾਲ (ਜਮਾਤੀ ਦੌਲਤ) ਬਾਰੇ ਸਖ਼ਤ ਤਾਕੀਦ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਜੋ ਕੋਈ ਇਸ ਵਿਚੋਂ ਕਿਸੇ ਹਿੱਸੇ ਦਾ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਬਣੇ, ਉਸ ਤੋਂ ਕਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਪੁੱਛਗਿੱਛ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ — ਕਿ ਇਹ ਮਾਲ ਕਿਵੇਂ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਕਿੱਥੇ ਖਰਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

ਇਸ ਅਜ਼ਾਬ ਦੀ ਚੇਤਾਵਨੀ ਵਿੱਚ ਉਹ ਹਰ ਸ਼ਖ਼ਸ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ ਜੋ ਮਾਲ ਵਿੱਚ ਗੈਰ ਸ਼ਰਈ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਤਸਰਰੁਫ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ — ਚਾਹੇ ਉਹ ਮਾਲ ਉਸਦਾ ਆਪਣਾ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦਾ।

التصنيفات

Virtues and Manners, Condemning Love of the World