((مسوگه‌ر خودێ به‌رێ خۆ ناده‌ته‌ شێوه‌ و مال و سامانێ هه‌وه‌، به‌لكی به‌رێ خۆ دده‌ته‌ دل و كریارێن هه‌وه‌))

((مسوگه‌ر خودێ به‌رێ خۆ ناده‌ته‌ شێوه‌ و مال و سامانێ هه‌وه‌، به‌لكی به‌رێ خۆ دده‌ته‌ دل و كریارێن هه‌وه‌))

ژ ئه‌بو هورەیرەی (خودێ ژێ ڕازی بیت) گۆت: پێغەمبەرێ خودێ (صەلات و سەلامێن خودێ ل سەر بن) گۆت: ((مسوگه‌ر خودێ به‌رێ خۆ ناده‌ته‌ شێوه‌ و مال و سامانێ هه‌وه‌، به‌لكی به‌رێ خۆ دده‌ته‌ دل و كریارێن هه‌وه‌)).

[صحيح] [رواه مسلم]

الشرح

پێغەمبەر (صەلات و سەلامێن خودێ ل سەر بن) دیار دكه‌ت كو خودایێ مه‌زن به‌رێ خۆ ناده‌ته‌ شێوه‌ و له‌شێ مرۆڤان، كا ئه‌رێ ئه‌ڤ مرۆڤه‌ مرۆڤه‌كێ جوانه‌ یان یێ كرێته‌؟ ئه‌رێ یێ مه‌زنه‌ یان یێ بچویكه‌؟ ئه‌رێ یێ دروست و ساخله‌مه‌ یان ژی یێ نه‌ساخ و كێمئه‌ندامه‌؟ هه‌روه‌سا به‌رێ خۆ ناده‌ته‌ مال و سامانێ هه‌وه‌، كا ئه‌رێ گه‌له‌كه‌ یان كێمه‌؟ ڤێجا خودایێ مه‌زن ژ به‌ر ڤان تشتان و جوداهییا مرۆڤان تێدا ل وان ناگریت و لێپرسینێ د گه‌ل وان ناكه‌ت، به‌لكی خودێ به‌رێ خۆ دده‌ته‌ دلێ مرۆڤان، كا ئه‌رێ ته‌قوا و ترس و یه‌قین و ڕاستگۆیی و دلسۆزی تێدا هه‌یه‌، یان ژی ڤی مرۆڤی ئه‌ڤ كاره‌ ژ به‌ر خه‌لكی و بۆ ڕویمه‌تی و ناڤدارییێ كرییه‌، كا چاوا به‌رێ خۆ دده‌ته‌ كریارێن مرۆڤان ژی، ژ لایێ باشی و خرابییا وانڤه‌، پاشی ل سه‌ر ڤێ چه‌ندێ وان خه‌لات دكه‌ت و سزا دده‌ت.

فوائد الحديث

گرنگیدان ب باشكرنا دلی و پاقژكرنا وی ژ هه‌ر سالۆخه‌ته‌كێ خراب و كرێت.

باشبوونا دلی ب دلسۆزیێ (ئیخلاصێ)ـیه‌ و باشبوونا كاروكریاران ژی ب دویڤچوونا پێغەمبەرییه‌ (صەلات و سەلامێن خودێ ل سەر بن) و خودایێ مه‌زن به‌رێ خۆ دده‌ته‌ ڤان هه‌ردوو تشتان و گرنگییێ ب وان دده‌ت.

نابیت مرۆڤ ب مال و سامان و جوانی و له‌شێ خۆ یان هه‌ر تشته‌كێ دی ژ ڤێ دونیایێ ب سه‌ردا بچیت.

هشیاركرن ژ پشتبه‌ستن و گرنگیدانا ب سه‌رڤه‌هییێ و پویته‌نه‌دانا ب ناڤداهی و دل و ده‌روونی.